17. Yüzyıldan Önce İngiltere'de Türklerle İlgili Yayınlar
Ondört ve onbeşinci yüzyıllarda İngiltere'de Türklerden bahseden eserler genellikle Fransızca ve İtalyanca metinlerin adapte veya çevirilerden ibarettir. Bu devirlerde Avrupa'da Doğu üzerine yazılmış eserlerin kaynakları görgü tanıklarının hatıratlarıdır. Bu görgü tanıkları misyonerler, Fransız ve Venedik tacirleri idi. Örneğin, misyoner Rubrucklu Williams 1255 yılında Konya'da Fransız tacirlere rastladığını yazar.
Venedikli tacir Marko Polo'nun (1254-1324) seyahatnamesi ancak 1570 yılında John Frampton tarafından İngilizceye çevrildi ve İngiltere'de yayınlandı. Marko Polo'dan önce Uzak Doğu'da seyahat eden misyonerlerin hatıratları 14. yüzyıl İngilteresi'nde bazı eserlere kaynak olmuştur. Boccaccio'dan adaptasyon yapan Causer (1340-1400) "Knight's Tale" adlı eserinde İdil bölgesindeki Tatar Devleti ve bu devletin başkenti Saray'dan bahseder. Boccacio'nun " Decameron " adlı kitabında da Doğu ile ilgili bilgiler vardır. Causer Boccaccio muhtemelen 1253 yılında Türk-Moğol Devleti'nin başkenti Saray'a seyahat etmiş olan Hollanda'lı rahip Rubruquis'in hatıratından esinlenmiştir.
İngiltere'de 14. yüzyılda Türkler ve Doğu'ya ait bilgi veren bir eser Sir John Mandeville'in seyahatleridir. Kitabın yazarı Liége'li Jean d'Outremeuse veya Burgogne'dır. Eser Liége'de Fransızca yayınlanmış ve daha sonra Lâtince ve İngilizce'ye tercüme edilmişti. Fransızca yazılmış olan "Mort d'Arthur" adlı kitap İngiltere'de 1471 de Thomas Malory tarafından İngilizce'ye çevrildi. Bu eserde Haçlı seferleri sırasında şövalyelerin Türklerle savaşları anlatılır. Causer'in "Canterburry Tales" inde şövalyeler ile Türkler arasındaki savaşa dair bir cümle geçer.
Avrupa'da Haçlılar ve Türklerin savaşlarına dair ilk bilgilere Haçlı seferlerine katılmış görgü tanıklarının Fransızca ve Lâtince hatıratlarında rastlanır. "Histoire Anonyme de la Premier Croisade" adı ile bilinen bir hatıratta I. Haçlı Seferi'nde (1095-1099) 1097 yılında Anadolu'da Selçuk Türkleri ve Haçlılar (Bohemond'un kumandasında) arasındaki savaşlar anlatılır. Ayrıca Anadolu ve Türkler hakkında bilgi verilir. (L. Bréhier, ed. Paris)
Tyre Başpiskoposu William'ın yazdığı "A History of Deeds done Beyond the Sea" (İng.trc. Emily Atwater & A.C. Krey, U.S.A., 1943.) adlı hatıratta Anadolu'da İznik dolaylarında I. Kılıç Arslan'ın (1092-1106) Haçlı ordusuna karşı kazandığı zafer anlatılır. Bu Haçlı seferine İngiltere Kralı II. William'ın (Rufus) kardeşi Normandiya Dükü Robert ve Lord Stephen de katılmışlardı.
1147-1149 yılları arasında II. Haçlı Seferi'ne ait gözlemlerini yazan Odo'nun (Deuil'den) eseri "De Profectione Ludovici in Orientem" adı ile bilinir. (İng.trc. Virginia Gingerick Berry, U.S.A. 1948.) Bu sefere İngiltere'den Surrey ve Warren Kontu William (1138-1148) da katılmıştı. Bu hatıratta Bizans İmparatoru Manuel Comnen'in Türkler ile yaptığı barış antlaşması ve Alman ordularının Anadolu'da Selçuk Türkleri ile savaşı anlatılır. Eserde ayrıca Haçlı orduları (Franklar) Balkanlardan geçerken Türk asıllı Peçenek ve Kumanlar ile Haçlılar arasındaki savaşlardan söz edilir.
15. yüzyılda Osmanlı Tarihinden bahseden bir eser Lâtince aslından A. Murray tarafından İngilizceye çevrilerek 1482 yılında Londra'da yayınlandı. 1481'de Gulielmus Coursin tarafından yazılan bu eser, Osmanlı donanması tarafından Rodos adasının kuşatılmasını konu alır. Gulielmus Coursin, Osmanlı donanması kumandanı Mesih Paşa tarafından 1479-1480 yılında Rodos adası kuşatıldığında Rodos'daki şövalyelerden biri idi. 1481 de Kopenhag'da yayınlanan Lâtince metnin başlığı: " "Obsidionis Rhodione Urbis Descripto"dur.
16. yüzyıl sonlarına kadar İngiltere'de Türkler ile ilgili yayınlar genellikle İtalyanca, Lâtince ve Fransızca'dan tercümelerden ibaret kaldı. Bu gecikme siyasî ve ekonomik faktörlerden kaynaklanır. Öncelikle 15. yüzyıl ortalarına kadar İngiltere ve Fransa arasındaki " Yüzyıl Savaşları"nın İngiltere'de olumsuz etkileri oldu. Ayrıca, Akdeniz ticaretinde Venediklilerin egemen olması, İngiliz ticaretini tehdit etmesi İngiltere'nin Akdeniz ülkelerinde ticaretini engelledi.
15. yüzyıl sonlarında VII. Henri'nin İngiltere'yi bir Ortaçağ devletinden modern bir devlet haline geçirmek amacı ile aldığı ticarî ve ekonomik önlemler yeterli değildi. Henri, bir süre için Venedik Hükümeti ile anlaşma yaparak İngiliz ticaret gemileri için Akdeniz'de bir ortam hazırlamıştı.
Buna paralel olarak kültürel alanda bazı gelişmeler oldu. 1498'de Oxford Üniversitesi'ne gelen Rotterdamlı Erasmus, İngiliz üniversitelerinde Lâtince ve İtalyanca eğitimi başlattı. Bu tarihlerde İngiltere'de en çok okunan kitaplar ünlü yayıncı Caxton'un yayınladığı eski İngiliz şairlerinin eserleri ile Fransızca ve Lâtince'den tercümeler ve eski İngiliz elyazma eserlerin kopyaları idi.
15. Yüzyıl İngilteresi'nde TürkKültürüne Ortam Hazırlayan Sosyal, Kültürel Etkenler 16 yüzyıl sonları ile 17. yüzyıl başlarında İngiltere ve Türkiye arasındaki ilk ticarî ve siyasî ilişkilerin ortaya çıkması ve gelişmesi sonucu İngiltere'de Osmanlı Devleti tarihi, Osmanlı Türklerinin yaşamları, gelenekleri ve Osmanlı şehirleri ile ilgili yayınlar görüldü.
Bu yayınlardan başka tiyatro eserlerinde de Türklerden söz ediliyordu. William Shakespeare'in "Venedik Taciri" adlı eserinin 2. sahnesinde Portia'nın taliplerinden biri olan Fas prensi kendini tanıtırken Kanunî Süleyman'dan bahseder: "Bu hançerle İran hükümdarını ve İran prensini öldürmüş ve Sultan Süleyman'ın üç meydan savaşını da kazanmış olan (ben)" diyerek sözüne devam eder.
"Venedik Taciri'nde ayrıca İngilizlerin ziyaret ettikleri Avrupa ülkelerindeki giysileri de benimsediklerine tanık oluruz. Eserde genç bir İngiliz baronunun giyimi anlatılırken üzerindeki yeleğini İtalya'dan, pantolonunu Fransa'dan ve şapkasını da Almanya'dan aldığı ve davranışlarının da her gittiği ülkeden adaptelerden ibaret olduğu yazar.
Bu devir İngiliz toplumunda Doğu'nun ve Avrupa ülkelerinin kültürlerine gösterilen ilgi zamanla daha da artmıştır.
Osmanlı ülkelerine seyahat etmiş İngilizlerin çoğu Türk tarzında giyinmiş oldukları halde portrelerini yaptırmışlardı.
Ondört ve onbeşinci yüzyıllarda İngiltere'de Türklerden bahseden eserler genellikle Fransızca ve İtalyanca metinlerin adapte veya çevirilerden ibarettir. Bu devirlerde Avrupa'da Doğu üzerine yazılmış eserlerin kaynakları görgü tanıklarının hatıratlarıdır. Bu görgü tanıkları misyonerler, Fransız ve Venedik tacirleri idi. Örneğin, misyoner Rubrucklu Williams 1255 yılında Konya'da Fransız tacirlere rastladığını yazar.
Venedikli tacir Marko Polo'nun (1254-1324) seyahatnamesi ancak 1570 yılında John Frampton tarafından İngilizceye çevrildi ve İngiltere'de yayınlandı. Marko Polo'dan önce Uzak Doğu'da seyahat eden misyonerlerin hatıratları 14. yüzyıl İngilteresi'nde bazı eserlere kaynak olmuştur. Boccaccio'dan adaptasyon yapan Causer (1340-1400) "Knight's Tale" adlı eserinde İdil bölgesindeki Tatar Devleti ve bu devletin başkenti Saray'dan bahseder. Boccacio'nun " Decameron " adlı kitabında da Doğu ile ilgili bilgiler vardır. Causer Boccaccio muhtemelen 1253 yılında Türk-Moğol Devleti'nin başkenti Saray'a seyahat etmiş olan Hollanda'lı rahip Rubruquis'in hatıratından esinlenmiştir.
İngiltere'de 14. yüzyılda Türkler ve Doğu'ya ait bilgi veren bir eser Sir John Mandeville'in seyahatleridir. Kitabın yazarı Liége'li Jean d'Outremeuse veya Burgogne'dır. Eser Liége'de Fransızca yayınlanmış ve daha sonra Lâtince ve İngilizce'ye tercüme edilmişti. Fransızca yazılmış olan "Mort d'Arthur" adlı kitap İngiltere'de 1471 de Thomas Malory tarafından İngilizce'ye çevrildi. Bu eserde Haçlı seferleri sırasında şövalyelerin Türklerle savaşları anlatılır. Causer'in "Canterburry Tales" inde şövalyeler ile Türkler arasındaki savaşa dair bir cümle geçer.
Avrupa'da Haçlılar ve Türklerin savaşlarına dair ilk bilgilere Haçlı seferlerine katılmış görgü tanıklarının Fransızca ve Lâtince hatıratlarında rastlanır. "Histoire Anonyme de la Premier Croisade" adı ile bilinen bir hatıratta I. Haçlı Seferi'nde (1095-1099) 1097 yılında Anadolu'da Selçuk Türkleri ve Haçlılar (Bohemond'un kumandasında) arasındaki savaşlar anlatılır. Ayrıca Anadolu ve Türkler hakkında bilgi verilir. (L. Bréhier, ed. Paris)
Tyre Başpiskoposu William'ın yazdığı "A History of Deeds done Beyond the Sea" (İng.trc. Emily Atwater & A.C. Krey, U.S.A., 1943.) adlı hatıratta Anadolu'da İznik dolaylarında I. Kılıç Arslan'ın (1092-1106) Haçlı ordusuna karşı kazandığı zafer anlatılır. Bu Haçlı seferine İngiltere Kralı II. William'ın (Rufus) kardeşi Normandiya Dükü Robert ve Lord Stephen de katılmışlardı.
1147-1149 yılları arasında II. Haçlı Seferi'ne ait gözlemlerini yazan Odo'nun (Deuil'den) eseri "De Profectione Ludovici in Orientem" adı ile bilinir. (İng.trc. Virginia Gingerick Berry, U.S.A. 1948.) Bu sefere İngiltere'den Surrey ve Warren Kontu William (1138-1148) da katılmıştı. Bu hatıratta Bizans İmparatoru Manuel Comnen'in Türkler ile yaptığı barış antlaşması ve Alman ordularının Anadolu'da Selçuk Türkleri ile savaşı anlatılır. Eserde ayrıca Haçlı orduları (Franklar) Balkanlardan geçerken Türk asıllı Peçenek ve Kumanlar ile Haçlılar arasındaki savaşlardan söz edilir.
15. yüzyılda Osmanlı Tarihinden bahseden bir eser Lâtince aslından A. Murray tarafından İngilizceye çevrilerek 1482 yılında Londra'da yayınlandı. 1481'de Gulielmus Coursin tarafından yazılan bu eser, Osmanlı donanması tarafından Rodos adasının kuşatılmasını konu alır. Gulielmus Coursin, Osmanlı donanması kumandanı Mesih Paşa tarafından 1479-1480 yılında Rodos adası kuşatıldığında Rodos'daki şövalyelerden biri idi. 1481 de Kopenhag'da yayınlanan Lâtince metnin başlığı: " "Obsidionis Rhodione Urbis Descripto"dur.
16. yüzyıl sonlarına kadar İngiltere'de Türkler ile ilgili yayınlar genellikle İtalyanca, Lâtince ve Fransızca'dan tercümelerden ibaret kaldı. Bu gecikme siyasî ve ekonomik faktörlerden kaynaklanır. Öncelikle 15. yüzyıl ortalarına kadar İngiltere ve Fransa arasındaki " Yüzyıl Savaşları"nın İngiltere'de olumsuz etkileri oldu. Ayrıca, Akdeniz ticaretinde Venediklilerin egemen olması, İngiliz ticaretini tehdit etmesi İngiltere'nin Akdeniz ülkelerinde ticaretini engelledi.
15. yüzyıl sonlarında VII. Henri'nin İngiltere'yi bir Ortaçağ devletinden modern bir devlet haline geçirmek amacı ile aldığı ticarî ve ekonomik önlemler yeterli değildi. Henri, bir süre için Venedik Hükümeti ile anlaşma yaparak İngiliz ticaret gemileri için Akdeniz'de bir ortam hazırlamıştı.
Buna paralel olarak kültürel alanda bazı gelişmeler oldu. 1498'de Oxford Üniversitesi'ne gelen Rotterdamlı Erasmus, İngiliz üniversitelerinde Lâtince ve İtalyanca eğitimi başlattı. Bu tarihlerde İngiltere'de en çok okunan kitaplar ünlü yayıncı Caxton'un yayınladığı eski İngiliz şairlerinin eserleri ile Fransızca ve Lâtince'den tercümeler ve eski İngiliz elyazma eserlerin kopyaları idi.
15. Yüzyıl İngilteresi'nde TürkKültürüne Ortam Hazırlayan Sosyal, Kültürel Etkenler 16 yüzyıl sonları ile 17. yüzyıl başlarında İngiltere ve Türkiye arasındaki ilk ticarî ve siyasî ilişkilerin ortaya çıkması ve gelişmesi sonucu İngiltere'de Osmanlı Devleti tarihi, Osmanlı Türklerinin yaşamları, gelenekleri ve Osmanlı şehirleri ile ilgili yayınlar görüldü.
Bu yayınlardan başka tiyatro eserlerinde de Türklerden söz ediliyordu. William Shakespeare'in "Venedik Taciri" adlı eserinin 2. sahnesinde Portia'nın taliplerinden biri olan Fas prensi kendini tanıtırken Kanunî Süleyman'dan bahseder: "Bu hançerle İran hükümdarını ve İran prensini öldürmüş ve Sultan Süleyman'ın üç meydan savaşını da kazanmış olan (ben)" diyerek sözüne devam eder.
"Venedik Taciri'nde ayrıca İngilizlerin ziyaret ettikleri Avrupa ülkelerindeki giysileri de benimsediklerine tanık oluruz. Eserde genç bir İngiliz baronunun giyimi anlatılırken üzerindeki yeleğini İtalya'dan, pantolonunu Fransa'dan ve şapkasını da Almanya'dan aldığı ve davranışlarının da her gittiği ülkeden adaptelerden ibaret olduğu yazar.
Bu devir İngiliz toplumunda Doğu'nun ve Avrupa ülkelerinin kültürlerine gösterilen ilgi zamanla daha da artmıştır.
Osmanlı ülkelerine seyahat etmiş İngilizlerin çoğu Türk tarzında giyinmiş oldukları halde portrelerini yaptırmışlardı.
